องค์ประกอบของสารคดี
การเขียนสารคดีนั้นประกอบไปด้วยส่วนต่างๆดังนี้
1. ส่วนนำเรื่อง
ในการเขียนส่วนนำเรื่อง หรือความนำนั้นสามารถเขียนได้หลายแบบ (มาลี บุญศิริพันธิ์,
2535, หน้า 42; วนิดา บำรุงไทย, 2545, หน้า 44) ดังนี้
ความนำแบบสรุปประเด็น คือ
การสรุปสาระสำคัญทั้งหมด โดยมีหลักการทั่วไปมักประกอบด้วยคำหลัก คือ ใคร ทำอะไร
ที่ไหน เมื่อไร ทำไม และอย่างไร
ความนำประเภทพรรณนา หรืออธิบาย คือ
การพรรณนาถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้มองเห็นคุณลักษณะของสิ่งนั้นๆให้ชัดเจนยิ่งขึ้น
อาจเป็นสถานที่ บุคคล หรือวัสดุสิ่งของที่มีความเกี่ยวข้องต่อประเด็นเรื่องที่เขียน
ความนำแบบกระทบความรู้สึก คือ
การใช้โวหาร เนื้อความที่เร้าอารมณ์
หรือภาษาที่รุนแรงกระทบความรู้สึกของผู้อ่านทันที
ทำให้ผู้อ่านสามารถสร้างความรู้สึกบางอย่างต่อเหตุการณ์นั้นๆ
ความนำที่เป็นสุภาษิต คำกลอน
หรือบทกวี คือ การยกเอาคำกลอน สุภาษิต หรือบทกวีที่มีเนื้อความเข้ากันมาขึ้นต้น
แทนการอธิบายหรือพรรณนา
ความนำประเภทคำถาม คือ
การตั้งคำถามหรือประเด็นปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่ง ควรมีลักษณะกระชับ
และประเด็นที่เด่นชัด
ความนำด้วยเรื่องเล่า
หรือเหตุการณ์ คือ
การนำเรื่องด้วยเรื่องเล่าสั้นๆอาจเป็นเกร็ดที่เกี่ยวข้องกับเรื่อง
หรือการนำเหตุการณ์ เรื่องราวมาเกริ่นนำ
ความนำประเภทบรรยาย คือ
การให้รายละเอียดของเหตุการณ์
โดยการบรรยายแต่ละฉากอย่างละเอียดตามด้วยการแสดงความต่อเนื่องของเหตุการณ์
ความนำที่เป็นข่าว คือ การใช้ข่าว
หรือเรื่องราวที่เกิดขึ้นเป็นการนำเรื่อง
ความนำแบบคุยกับผู้อ่านโดยตรง คือ
การที่ผู้เขียนใช้สรรพนามแทนตัวเองกับผู้อ่าน นิยมใช้คำว่า “ผม” “คุณ”
ความนำประเภทหยอกล้อ คือ
ความนำที่เขียนโดยไม่เจตนาให้ผู้อ่านทราบเรื่องราวในทันที มีลักษณะผ่อนคลาย
ยั่วเย้าใครบางคน ใช้ภาษาเบาๆไม่เคร่งเครียด
ความนำที่ตรงกันข้าม คือ การนำด้วยเหตุการณ์
บุคคล หรือสถานที่ที่ตรงกันข้ามกับสาระ หรือประเด็นของเรื่อง
ความนำที่อ้างถึงภูมิหลัง คือ
การนำเรื่องด้วยความเดิมหรือประวัติความเป็นมาของเรื่อง
2. เนื้อเรื่อง คือ
การลำดับเหตุการณ์ เรื่องราวต่างๆในลักษณะ (วนิดา บำรุงไทย, 2545, หน้า 106; สุภิตร อนุศาสน์, ทัศนีย์
กระต่ายอินทร์, และมานิตา ศรีสาคร, 2552, หน้า 5) ดังนี้
เสนอตามลำดับเวลา คือ
ลำดับไปตามอายุ หรือการเผชิญเหตุการณ์เรื่องราวต่างๆของเจ้าของประวัติ
เสนอตามการลำดับเหตุการณ์หรือประสบการณ์ คือ
การจัดเหตุการณ์หรือเรื่องราวที่สำคัญ หรือน่าสนใจมาขึ้นต้นก่อน
หรืออาจจัดเป็นกลุ่มประสบการณ์
เหมาะที่จะเขียนเล่าเรื่องหรืออธิบายเรื่องประเภทให้ความรู้
เสนอเนื้อหาโดยโครงสร้างประเด็น
การลำดับเนื้อหาแบบนี้มักใช้กับเนื้อเรื่องที่มีการแสดงเหตุผลหรือเสนอความคิดเห็น
อาจเรียกอีกอย่างว่าเป็นการเสนอโดยจัดประเด็นหรือกำหนดกลุ่มเรื่อง กลุ่มความคิด
เสนอตามการจัดลำดับสถานที่
คือการจัดระเบียบความคิดโดยลำดับตามสถานที่
ผู้เขียนจะเขียนลำดับจากตำแหน่งหนึ่งไปสู่ตำแหน่งอื่นๆ
เสนอตามการจัดลำดับความสัมพันธ์ คือ
การจัดลำดับความคิดตามขั้นตอนที่เชื่อมโยงเป็นเหตุเป็นผลกัน
3. ส่วนท้าย ส่วนท้ายหรือความจบนั้นผู้เขียนสามารถเลือกเขียนได้หลายแบบ
(มาลี บุญศิริพันธิ์, 2535, หน้า 42; วนิดา
บำรุงไทย, 2545, หน้า 44) ดังนี้
จบแบบสรุปความ คือ
การจบด้วยการสรุปประเด็นสำคัญอีกครั้งโดยโยงถึงความนำในตอนต้นด้วย
จบแบบคาดไม่ถึง คือ
การจบอย่างพลิกความคาดหมาย มักนิยมใช้ในสารคดีเชิงข่าว หรือสารคดีประเภทอารมณ์
จบแบบคลี่คลายประเด็น
คือการจบโดยทำให้ประเด็นนั้นกระจ่างชัดเจน ผู้อ่านไม่มีข้อเคลือบแคลงสงสัย
จบแบบให้คิดต่อ คือ
การจบแบบเน้นประเด็นสำคัญของเรื่อง โดยทิ้งปริศนาให้ผู้อ่านขบคิด
สารคดีมีส่วนประกอบ 3 ส่วน คือ
-ส่วนนำเรื่อง
-เนื้อหา
-ส่วนท้าย
ในการเขียนผู้เขียนสามารถเลือกใช้วิธีการนำเรื่อง
การลำดับเนื้อเรื่อง และการจบเรื่องได้หลายแบบตามความเหมาะสม
1. ส่วนนำเรื่อง ในการเขียนส่วนนำเรื่อง หรือความนำนั้นสามารถเขียนได้หลายแบบ (มาลี บุญศิริพันธิ์, 2535, หน้า 42; วนิดา บำรุงไทย, 2545, หน้า 44) ดังนี้
ที่มา : http://www.baanjomyut.com/library_2/extension-2/introduction_to_documentary/04.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น